Model integralny
Bio-psycho-społeczne
warunki rozwoju
Naukowcy od lat zgłębiali kwestię tego, w jaki sposób rozwija się ludzka świadomość. Problemem tym zajmuje się choćby biologia, filozofia, psychologia, socjologia, fizyka czy duchowość.
Na przestrzeni kilkudziesięciu ostatnich lat, zagadnienie to zostało rozpatrzone niemalże z każdej możliwej strony, a badania w tym obszarze wyłoniły wiele różnorodnych teorii i modeli ewolucji świadomości.
Model dynamiki wartości łączy w sobie ponad 25 innych teorii psychologii rozwoju, teorii systemów oraz modelu ewolucji organizacji.
Parafrazując jego twórcę:
“Patrzeć na każdą z nich, to jakby spoglądać na inne ściany tego samego diamentu”.
Clare W. Graves
Kontekst twórcy
Dr Graves był członkiem wielu stowarzyszeń zawodowych, m.in. Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego oraz Amerykańskiego Stowarzyszenia Rozwoju Nauki. Jako specjalista w dziedzinie teorii osobowości i jej zastosowania w różnych dziedzinach, Clare W. Graves zatrudniany był jako konsultant dla wielu agencji rządowych, instytucji i przedsiębiorstw.
W latach 1943–48 pracował m.in. dla Dresser Industries, Apex i Alcoa. W 1948 roku pełnił funkcję doradcy ds. problemów klinicznych w sądzie dla nieletnich w stanie Nowy Jork. W latach 50. i 60. XX wieku pracował również w Centrum Rehabilitacji w Schenectady oraz w Departamencie Stanu Cywilnego w Nowym Jorku.
Ukończył Union College w Nowym Jorku w 1940 r., a tytuły magistra i doktora z psychologii uzyskał odpowiednio w 1943 i 1945 r. na Uniwersytecie Western Reserve w Cleveland w stanie Ohio. Przez trzy lata wykładał w Western Reserve, po czym w 1948 r. powrócił do Union College jako profesor nadzwyczajny. W 1956 r. awansował na stanowisko profesora zwyczajnego.
Praca badawcza
Integralne podejście do natury rozwoju człowieka
Na początku połowy XX wieku Graves zdecydował się przeprowadzić eksperymenty, które, jak miał nadzieję, pogodzą różne podejścia do ludzkiej natury i pytania o dojrzałość psychologiczną.
Zamiast konstruować hipotezę na temat sposobu rozwiązania sprzecznych systemów, Graves postawił kilka pytań otwartych i sprawdzał, jakie wzorce wyłonią się z jego danych. Choć w tamtym czasie nie było to typowe, podejścia te stały się później znane jako teoria ugruntowana i indukcyjna analiza tematyczna.
Na podstawie danych zebranych przez kilka następnych dziesięcioleci Graves zaobserwował, że pojawienie się u ludzi nowych systemów biopsychospołecznych w odpowiedzi na oddziaływanie warunków zewnętrznych przebiega według hierarchii w kilku wymiarach, choć bez gwarancji co do ram czasowych i kierunku: w jego modelu możliwa jest zarówno progresja, jak i regresja.
Co więcej, schematy aktywują się, gdy dostosowuje się do coraz bardziej złożonych warunków egzystencjalnych.
Graves postrzegał ten proces stabilnych faz przeplatanych okresami zmian jako niekończący się, sięgający granic mózgu Homo sapiens, co według niego było o wiele większe, niż dotychczas sobie wyobrażaliśmy.
Clare W. Graves
Wybrane publikacje
- Graves, Clare W. (1966), “Deterioration of Work Standards.” Harvard Business Review, September/October 1966, Vol. 44, No. 5, p. 117-126.
- Graves, Clare W. (1970), “Levels of Existence: An Open System Theory of Values.” Journal of Humanistic Psychology, Fall 1970, Vol. 10, No. 2, p. 131-155.
- Graves, Clare W. (1974), “Human Nature Prepares for a Momentous Leap.” The Futurist, April 1974, p. 72-87.
- Graves, Clare W. (2004). Lee, William R.; Cowan, Christopher C.; Todorovic, Natasha (eds.). Levels of Human Existence. Santa Barbara, CA: ECLET Publishing.
- Graves, Clare W. (2005). Cowan, Christopher C.; Todorovic, Natasha (eds.). The Never Ending Quest. Santa Barbara, CA: ECLET Publishing.
Źródło: Wikipedia
Czytaj dalej: